ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ

Μήπως κάποιο από τα ακόλουθα ερωτήματα έχουν απασχολήσει ουσιαστικά εσάς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο; Και τί λύσεις μπορείτε να σκεφτείτε;

Παρότι  ακολούθησα αρκετές δίαιτες, δεν μπορώ να διατηρήσω το βάρος μου (καμία δίαιτα δεν είναι σωστή).
-Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ κατά τη διάρκεια της ημέρας. (ο εγκέφαλός σας χρησιμοποιεί περισσότερη ενέργεια από κάθε άλλο ιστό του σώματός σας. Για να λειτουργήσει χρειάζεται ένα συνδυασμό τροφών που θα βελτιστοποιήσει την παραγωγή ενέργειας του σώματος και έτσι θα ενισχυθεί η συγκέντρωσή σας).
-Αισθάνομαι φουσκωμένος μετά σχεδόν από κάθε γεύμα. (εάν δεν τρώτε τη σωστή τροφή για το μικροβίωμά σας, μπορείτε να νιώσετε τις συνέπειες). 
-Δεν έχω αρκετή ενέργεια για να κάνω πράγματα που αγαπώ. (Το φαγητό που τρώτε, μετατρέπεται σε χημική ενέργεια. Όταν τρώτε τα κατάλληλα τρόφιμα για το μικροβίωμά  σας, τότε μεγιστοποιείται η απόδοση ενέργειάς σας).
-Έχω πρόβλημα να κοιμηθώ και μένω άυπνος (το μικροβίωμα σχετίζεται και επηρεάζει τον εγκέφαλο και γενικότερα το βιολογικό σας ρολόι, μέσω ειδικών εξετάσεων διορθώνεται η εντερική λειτουργία και έτσι σε δεύτερο χρόνο η ποιότητα του ύπνου). 

ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΟ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ

Το ερευνητικό ενδιαφέρον σχετικά με το μικροβίωμα συνεχίζει να επεκτείνεται, καθώς σιγά-σιγά κατανοούμε τη συμβιωτική σχέση μεταξύ του ανθρώπινου μικροβιώματος και της ανθρώπινης υγείας.

Μελέτες στη διατροφή, την ανοσολογία, την ογκολογία, την αναπαραγωγική ιατρική, τη νευροεπιστήμη και αλλού έχουν δημιουργήσει ένα αυξανόμενο αριθμό αποδεικτικών στοιχείων, που δείχνουν ότι η ανισορροπία του εντερικού μικροβιώματος σχετίζεται με πολλές ασθένειες.

Διαταραχές του εντέρου (όπως π.χ. η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου), μεταβολικές διαταραχές (όπως ο διαβήτης τύπου 2 και η ηπατική νόσος) και νευρολογικές παθήσεις (όπως η επιληψία, το ALS και το Alzheimer’s, έχουν βρεθεί ότι έχουν άμεσες συνδέσεις με τη δραστηριότητα του μικροβιώματος.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ

Το εντερικό μικροβίωμα είναι ένα σύνθετο οικοσύστημα, το οποίο αντιπροσωπεύει το σύνολο των μικροοργανισμών που κατοικούν σε ένα συγκεκριμένο υπάρχον περιβάλλον – microbiota, ενώ το γενετικό υλικό τους ονομάζεται microbiome. Αυτοί οι δυο όροι, πλέον, αναφέρονται σε παγκόσμιο επίπεδο με κοινό τρόπο και αντικαθιστούν την παλαιά ονομασία της εντερικής μικρο-χλωρίδας.

Στον ανθρώπινο οργανισμό εκτός του εντερικού μικροβιώματος, υπάρχουν βακτήρια και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως η στοματική κοιλότητα (μικροβίωμα στοματικής κοιλότητας), το δέρμα (μικροβίωμα δέρματος), ο κόλπος (κολπικό μικροβίωμα) κ.α. Σε κάθε σημείο του σώματος, υπάρχει σημαντική μεταβλητότητα μεταξύ του ίδιου του ατόμου.

Με πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, το εντερικό ανθρώπινο μικροβίωμα περιέχει περίπου τον ίδιο αριθμό (υπερέχει ελαφρώς- αναλογία 1.3:1) βακτηρίων σε σχέση με τα σωματικά κύτταρα.

Το εντερικό μικροβίωμα μας περιέχει μερικές δεκάδες τρισεκατομμύρια μικροοργανισμών, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 1000 διαφορετικών ειδών γνωστών βακτηρίων με πάνω από 3 εκατομμύρια γονίδια (150 φορές περισσότερο από τα ανθρώπινα γονίδια). Υπάρχουν μελέτες που εκτιμούν ότι συνολικά το εντερικό μικροβίωμα μπορεί να ξεπερνά τα 35.000 είδη βακτηρίων!

Το ένα τρίτο του εντερικού μικροβιώματος είναι κοινό για τους περισσότερους ανθρώπους, ενώ τα δύο τρίτα είναι συγκεκριμένα για κάθε έναν από εμάς. Έτσι, το εντερικό μικροβίωμα αποτελεί μια προσωπική ταυτότητα για τον καθένα μας!

ΡΟΛΟΣ ΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑΤΟΣ

Το εντερικό μικροβίωμα, αν και μοναδικό για κάθε άνθρωπο, εκληρώνει βασικές και κοινές λειτουργίες, κάποιες από τις οποίες είναι:

  • Παραγωγή ορισμένων βιταμινών (Κ και Β)
  • Διατήρηση της ενεργειακής ισορροπίας
  • Συμμετοχή στην ομοιόσταση του ανθρώπινου σώματος
  • Μεταβολισμός θρεπτικών ουσιών
  • Μεταβολισμός ξενοβιοτικών και φαρμάκων
  • Καταπολέμηση προσβολής από άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς, διατηρώντας την ακεραιότητα του εντερικού βλεννογόνου
  • Ρύθμιση – διαμόρφωση του ανοσοποιητικού συστήματος

Δεδομένων των μελετών, αλλά και του ρόλου που διαδραματίζει τελικά το μικροβίωμα, θεωρείται σήμερα ως «ξεχωριστό όργανο» του ανθρώπινου οργανισμού.

ΠΩΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ ΤΟ ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ

Η ανάπτυξη του εντερικού μικροβιώματος αρχίζει κατά τη γέννηση.

Αρχικά  είναι στείρο μέσα στη μήτρα, αλλά πολύ αποικίζεται από μικροοργανισμούς προερχόμενους κυρίως από τη μητέρα (κόλπος, δέρμα, μαστοί, κλπ.), το περιβάλλον (μαιευτήριο, νοσοκομείο, σπίτι), τον αέρα, κ.α.

 Από την τρίτη ημέρα μετά τη γέννηση, η σύνθεση του νεογνικού μικροβιώματος εξαρτάται άμεσα από το πως τρέφεται το βρέφος.

Θεωρείται πως μέχρι την ολοκλήρωση των 3 ετών της ζωής ενός παιδιού, το εντερικό μικροβίωμα σταθεροποιείται και είναι παρόμοιο με αυτό των ενηλίκων. συνεχίζοντας την εξέλιξη του με βραδύτερο ρυθμό σε όλη τη διάρκεια της ζωής.

Τα πρώτα 2-3 χρόνια ζωής είναι η πιο κρίσιμη περίοδος κατά την οποία μπορεί κανείς να παρέμβει για να διαμορφώσει όσο το δυνατόν καλύτερα το μικροβίωμα και να βελτιστοποιήσει έτσι την ανάπτυξη του παιδιού και την εξέλιξη αυτής

Το 60 με 70% της σύνθεσης του μικροβιώματος παραμένει σταθερό σε όλη τη διάρκεια της ζωής, όμως το 30 με 40% μπορεί να
μεταβάλλεται από διάφορους παράγοντες. Η ισορροπία του εντερικού μικροβιώματος επηρεάζεται κατά τη διαδικασία της γήρανσης και κατά συνέπεια, οι ηλικιωμένοι έχουν ουσιαστικά διαφορετικό μικροβίωμα σε σχέση με τους νεότερους ενήλικες.

ΔΥΣΒΙΩΣΗ

Η σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος μπορεί να μεταβάλλεται και να προσαρμόζεται σύμφωνα  με τα προσλαμβανόμενα διατροφικά συστατικά, είτε προσωρινά είτε μόνιμα, είτε  λόγω περιβαλλοντικών ή ψυχογενών παραγόντων. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί απώλεια της ισορροπίας του και να προκύψει η λεγόμενη δυσβίωση. Η δυσβίωση έχει συνδεθεί με διάφορα προβλήματα υγείας, όπως λειτουργικές διαταραχές του εντέρου, φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, αλλεργίες, παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη και άλλα.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΔΙΑΡΡΕΟΝΤΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

Το εσωτερικό του εντέρου είναι επενδεδυμένο από ένα ενιαίο στρώμα κυττάρων (μια στοιβάδα) που απαρτίζουν τον βλεννογόνιο φραγμό (το φραγμό δηλαδή μεταξύ του εσωτερικού του εντέρου και του υπόλοιπου σώματος).

Αυτός ο φραγμός είναι αποτελεσματικός αφενός στην απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, αλλά ταυτόχρονα εμποδίζει τα περισσότερα μεγάλα μόρια και τα μικρόβια να περνούν από το έντερο στην κυκλοφορία του αίματος, μια κατάσταση που θα μπορούσε να προκαλέσει εκτεταμένη συμπτωματολογία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο φραγμός αυτός μπορεί να γίνει λιγότερο αποτελεσματικός και να εμφανίσει «διαρροή» από τον αυλό του εντέρου προς το εσωτερικό του οργανισμού, αν και αυτό από μόνο του μπορεί να μην είναι επαρκές στο να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα.»

Το εντερικό επιθήλιο λειτουργεί ως η πρώτη γραμμή άμυνας του ανοσοποιητικού συστήματος, αναγκάζοντας τα μόρια που πρόκειται να εισέλθουν στο σώμα μας να περνούν από μια διαδικασία «διαλογής», μέσω ειδικών κυτταρικών συνδέσμων (γνωστοί ως «στενές συνδέσεις» ή tight junctions), έτσι ώστε τα σημαντικά θρεπτικά συστατικά να απορροφούνται, ενώ τα επιβλαβή μόρια (όπως τοξίνες και μεγάλα άπεπτα τμήματα τροφής) να απομακρύνονται.

Όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις οι σύνδεσμοι αυτοί γίνονται πολύ διαπερατοί, επιτρέποντας σε ανεπιθύμητα μόρια να εισέρχονται κατευθείαν στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτό αναφέρεται ως «διαρρέον έντερο» ή «αυξημένη εντερική διαπερατότητα».

Ως αποτέλεσμα του διαρρέοντος εντέρου:

  • Εποχιακές αλλεργίες ή άσθμα
  • Πεπτικά προβλήματα όπως φούσκωμα, διάρροια ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
  • Ορμονικές ανισορροπίες, όπως προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο (PMS) ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
  • Κατάθλιψη, άγχος, σύνδρομο διάσπασης προσοχής & υπερκινητικότητας
  • Αυτοάνοσα νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η κοιλιοκάκη
  • Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και η ινομυαλγία
  • Δερματολογικά νοσήματα όπως η ακμή και το έκζεμα
  • Τροφικές αλλεργίες και δυσανεξίες
  • Υπερανάπτυξη μυκήτων στο έντερο

ΠΩΣ ΔΙΑΤΗΡΟΥΜΕ ΕΝΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΝΤΕΡΙΚΟ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ

Ενώ τα συμβατικά ερευνητικά εργαλεία είναι αποτελεσματικά στην αποκρυπτογράφηση διαφόρων στελεχών κοινών μικροβίων που υπάρχουν στο μικροβίωμα, οι περισσότεροι ερευνητές εξακολουθούν να μην κατανοούν τη λειτουργία τους και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία και ευεξία, καθώς και τις ασθένειες.

Γι’ αυτό λοιπόν, χρειάζεται ένα διαφορετικό εργαλείο.

Η ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑΤΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΟΛΟΜΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ

Η μεταβολική μέσω της μέτρησης των μεταβολιτών στα ούρα, δείχνει την πλήρη εικόνα σε κυτταρικό επίπεδο των δυσλειτουργιών που υπάρχουν στον εντερικό σωλήνα. 

Η ολοκληρωμένη θεραπεία και αναδιαμόρφωση του μικροβιώματος περιλαμβάνει αλλαγές στη διατροφή, χρήση κατάλληλων προβιοτικών και πρεβιοτικών, συμπληρωμάτων διατροφής και φυσικών θεραπειών, αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη χρήση αντιμικροβιακών ή αντιμυκητιασικών ουσιών με βάση εξειδικευμένες αναλύσεις εξειδικευμένες για κάθε άτομο.

Το μέλλον διαφαίνεται ακόμη πιο ελπιδοφόρο – θα μπορούμε να παρακολουθούμε με αναλυτικό τρόπο ”τον αόρατο κόσμο μέσα μας” – το όργανο που δεν ξέραμε ότι υπήρχε και τα ”μυστικά” της δραστηριότητάς του!