Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης είναι μια χρόνια ασθένεια, που χαρακτηρίζεται από υπερβολική κόπωση, η οποία διαρκεί περισσότερο από έξι μήνες. Αυτού του είδους η κόπωση δεν μπορεί να εξηγηθεί από μια μόνο ιατρική περίπτωση. Στην πραγματικότητα, μια από τις βασικές προκλήσεις της νόσου είναι ότι δεν είναι δυνατόν να διαγνωστεί με εργαστηριακές εξετάσεις.

Παρόλο αυτά, μερικοί ειδικοί πιστεύουν πως σχετίζεται άμεσα με τη κόπωση των επινεφριδίων ή με τη φλεγμονή σε ολόκληρο το σώμα. Η μη θεραπεία αυτού του συνδρόμου, μειώνει την αντοχή, τη μνήμη και τη συγκέντρωση. Η ενοχή, το άγχος και ο θυμός είναι όλες οι κοινές συναισθηματικές αντιδράσεις για όσους μάχονται με τη χρόνια κόπωση.

Σήμερα, πάνω από ένα εκατομμύριο Αμερικανοί πάσχουν από αυτή τη νόσο, ενώ οι γυναίκες έχουν 2 έως και 4 φορές μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με τους άνδρες.

Αιτίες του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης

Εξακολουθούμε να γνωρίσουμε πολλά λίγα πράγματα για τη χρόνια κόπωση. Φαίνεται ότι οι ορμονικές ανισορροπίες, η κακή ανταπόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος, οι ιογενείς λοιμώξεις, η χρόνια χαμηλή αρτηριακή πίεση και η διατροφική ανεπάρκεια είναι παράγοντες που συντελούν σε αυτό.

Επιπλέον, η έρευνα έχει δείξει πως το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης ίσως συνδέεται με το οξειδωτικό στρες, την κοιλιοκάκη, τις ευαισθησίες ή τις αλλεργίες στα τρόφιμα. Οι περισσότεροι ερευνητές πιστεύουν πως είναι ένας συνδυασμός παραγόντων που ποικίλει από άτομο σε άτομο.

Οι ιοί που μπορούν να προκαλέσουν σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι οι HHV-6, HTLV, Epstein-Barr, ιλαράς, coxsackie B, parvovirus και cytomegalovirus (CMV).

Συμπτώματα του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης

Η χρόνια κόπωση συχνά αρχίζει ξαφνικά, με συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της γρίπης. Αλλά σε αντίθεση με τη γρίπη, μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο. Εκτός από την έντονη κόπωση, υπάρχουν και άλλα συμπτώματα που συνοδεύουν το σύνδρομο, όπως:

• Πόνος στις αρθρώσεις, που κινείται από το ένα σημείο στο άλλο

• Μυαλγίες

• Χαμηλή συγκέντρωση

• Απώλεια μνήμης

• Διευρυμένοι λεμφαδένες

• Πονοκέφαλοι

• Ρίγη

• Νυχτερινές εφιδρώσεις

• Πεπτικές διαταραχές, όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)

Πως μπορείτε να αντιμετωπίσετε το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης;

Τα πρωτόκολλα μιας συμβατικής θεραπείας αντιμετωπίζουν περισσότερο τα συμπτώματα και όχι τόσο τα αίτια. Συνήθως στα άτομα με χρόνια κόπωση συνταγογραφούνται αντικαταθλιπτικά και υπνωτικά χάπια. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι παρενέργειες από αυτά τα φάρμακα είναι στη πραγματικότητα χειρότερες από τα αρχικά συμπτώματα. Αντ’ αυτού, προτείνεται η προσθήκη ενός συμπλέγματος βιταμινών Β, εναλλακτικών και συμπληρωματικών πρακτικών υγείας, μια καλή-ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε κάλιο και μαγνήσιο, και εξάλειψη αλλεργιογόνων τροφίμων.

Εξαλείψτε τις ευαισθησίες στα τρόφιμα και τα αλλεργιογόνα

Όλο και περισσότερες έρευνες δείχνουν τη σχέση μεταξύ των αλλεργιών και των ευαισθησιών στα τρόφιμα και του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης. Αλλεργίες σε ορισμένα τρόφιμα, στη γύρη, σε μέταλλα και άλλα περιβαλλοντικά χημικά μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των ατόμων με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scandinavian Journal of Gastroenterology, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η ινομυαλγία και η χρόνια κόπωση συνδέονται, γεγονός που κάνει τους ερευνητές να εκπλήσσονται.

Σε μια μελέτη 84 ασθενών που είχαν αναφέρει  “ανεξήγητα πεπτικά προβλήματα,” σχεδόν όλοι οι ασθενής (εκτός από έναν) είχαν τις απαραίτητες ενδείξεις για τη διάγνωση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, 85% είχαν το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης και 71% είχαν ινομυαλγία. Ο κοινός παρανομαστής, σύμφωνα με τους ερευνητές της μελέτης αυτής, είναι η κακή πέψη και οι ευαισθησίες στα τρόφιμα.

Για παράδειγμα, μια από τις πιο κοινές ευαισθησίες τροφίμων σήμερα είναι η ευαισθησία στη γλουτένη. Η δυσανεξία στη λακτόζη, η αλλεργία στη καζεΐνη και η δυσανεξία σε άλλα κοινά αλλεργιογόνα ίσως να είναι η ρίζα της χρόνιας κόπωσης. Άλλα κοινά αλλεργιογόνα περιλαμβάνονται στα καρύδια, στα φιστίκια, στα γαλακτοκομικά, στη σόγια, στα οστρακοειδή και στη μαγιά.

Η εξέταση της IgG (ανοσοσφαιρίνης G) μπορεί να βοηθήσει να προσδιορίσετε τα τρόφιμα στα οποία είστε ευαίσθητοι – και τότε μπορείτε να τα βγάλετε από τη διατροφή σας.

Αυξήστε τη πρόσληψη της βιταμίνης Β

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Royal Society Of Medicine, οι ερευνητές βρήκαν μια άμεση σχέση μεταξύ των μειωμένων επιπέδων της βιταμίνης Β και του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης. Βιταμίνη B6 Η μελέτη επικεντρώθηκε στην Β6, τη ριβοφλαβίνη και τη θειαμίνη και οι ερευνητές πιστεύουν πως η Β6 (πυριδοξίνη) είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Πλούσια σε Β6 τρόφιμα είναι ο άγριος τόνος και ο σολομός, οι μπανάνες, το μοσχάρι, οι γλυκοπατάτες, η γαλοπούλα, τα φουντούκια, το σκόρδο και το μαγειρεμένο σπανάκι.

Η βιταμίνη Β6 βοηθά στην πρόληψη και ανακούφιση της κόπωσης και ενισχύει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, μερικοί ερευνητές πιστεύουν πως ορισμένοι ιοί παίζουν κάποιο ρόλο στο σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, επομένως η αύξηση των επιπέδων της Β6 μπορεί να είναι μια χρήσιμη θεραπεία. Η Β6 βοηθάει στην ενίσχυση της λειτουργίας των Τ-κυττάρων, επιτρέποντας τους να καταπολεμούν καλύτερα τις λοιμώξεις.

Σημασία της Μεθυλίωσης

Μεθυλίωση είναι ο όρος που δίνεται στη διαδικασία του σώματος όπου οι ενώσεις μεθυλίου (ένα άτομο άνθρακας, τρία άτομα υδρογόνο) χρησιμοποιούνται στις κρίσιμες λειτουργίες του σώματος – ανοσοποιητική λειτουργία, παραγωγή ενέργειας, διάθεση, φλεγμονή, νευρική λειτουργία, αποτοξίνωση, ακόμη και DNA διόρθωση – οι οποίες είναι προκλήσεις σε ασθενείς με το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης.

Η μεθυλίωση βοηθά στην αποβολή των τοξινών, στη δημιουργία ορμονών και ακόμη στη παραγωγή νευροδιαβιβαστών, όπως η μελατονίνη. Η ελλειπής μεθυλίωση μπορεί να οδηγήσει σε μια ποικιλία χρόνιων παθήσεων, που περιλαμβάνουν ορισμένους τύπους καρκίνου, καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη, αλλεργίες, πεπτικές και ψυχικές διαταραχές και χρόνια κόπωση.

Βιταμίνη B12

Η μεθυλίωση απαιτεί τη βιταμίνη Β6, το φυλλικό οξύ και τη Β12 ώστε το σώμα να λειτουργεί σε κυτταρικό επίπεδο. Όταν έχετε έλλειψη βιταμίνης Β12, μειώνεται η διαδικασία της μεθυλίωσης και μπορεί να προκαλέσει πολλές δυσλειτουργίες που συμβάλουν άμεσα στο σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης.

Εκτιμάται ότι σχεδόν το 40% των Αμερικάνων έχει έλλειψη βιταμίνης Β12.

Πολλά συμπτώματα της έλλειψης αυτής αντανακλούν με τα συμπτώματα του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης. Αυτά περιλαμβάνουν έλλειψη κινήτρου, χαμηλή ενέργεια, περιορισμένη εστίαση, μειωμένη μνήμη, συναισθηματική μεταβολή της διάθεσης, κόπωση, μυϊκή ένταση και άλλα. Η βιταμίνη B12 μπορεί να ενισχύσει την ενέργεια, να μειώσει τη κατάθλιψη, να αποτρέψει την νευρολογική κατάπτωση και να προστατεύσει από κάποιους τύπους καρκίνων. 

Οι vegans και οι χορτοφάγοι ιδιαιτέρως διατρέχουν κίνδυνο έλλειψης βιταμίνης Β12, όπου υπάρχει κυρίως στις ζωικές τροφές. Τα πλούσια σε βιταμίνη Β12 τρόφιμα είναι το συκώτι, οι σαρδέλες, ο τόνος, το cottage τυρί, το αρνί, το νωπό γάλα, τα αυγά και ο άγριος σολομός.

Αυξήστε τη πρόσληψη καλίου και μαγνησίου

Η έρευνα δείχνει ότι τόσο το κάλιο όσο και το μαγνήσιο μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με το σύμπτωμα της χρόνιας κόπωσης.

Μαγνήσιο

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στο περιοδικό The Lancet, οι ασθενείς με χρόνια κόπωση βρέθηκαν να έχουν μειωμένα επίπεδα μαγνησίου που αντιστοιχούσαν σε χαμηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων. Σε αυτή τη μελέτη, οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με συμπληρώματα μαγνησίου ανέφεραν αυτομάτως βελτιωμένα επίπεδα ενέργειας, πιο ισορροπημένη συναισθηματική κατάσταση και λιγότερο πόνο. Στο τέλος της μελέτης των 6 εβδομάδων, όλοι οι ασθενείς που έλαβαν μαγνήσιο είδαν τα επίπεδα μαγνησίου των ερυθροκυττάρων να επανέρχονται στα φυσιολογικά.

Πλούσια τρόφιμα σε μαγνήσιο: σπανάκι, σέσκουλο, κολοκυθόσποροι, γιαούρτι και κεφίρ, αμύγδαλα, μαύρα φασόλια, αβοκάντο, σύκα, μαύρη σοκολάτα και μπανάνες. Αυτές οι νόστιμες τροφές μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε τη χρόνια κόπωση, ένα από τα συμπτώματα έλλειψης μαγνησίου και να ενισχύσετε τη υγιή λειτουργία νεύρων, τα υγιή επίπεδα σακχάρου στο αίμα, τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και πολλά άλλα. Εκτιμάται ότι το 80% των Αμερικάνων είναι σήμερα ανεπαρκείς σε αυτό το βασικό μεταλλικό στοιχείο.

Κάλιο

Το κάλιο είναι υπεύθυνο για τη σωστή ισορροπία των ηλεκτρολυτών στο σώμα. Πλούσια σε κάλιο τρόφιμα είναι το αβοκάντο, το σπανάκι, οι γλυκοπατάτες, το κεφίρ και το γιαούρτι, τα λευκά φασόλια, οι μπανάνες, τα αποξηραμένα βερίκοκα και τα μανιτάρια.

Τα συμπτώματα της έλλειψης καλίου περιλαμβάνουν τα κοινά συμπτώματα του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης: κόπωση, ευερεθιστικότητα και μυϊκές κράμπες. Ακολουθώντας μια δίαιτα πλούσια σε κάλιο μπορείτε να βοηθήσετε στην μείωση αυτών των συμπτωμάτων, ιδιαίτερα όταν τα τρόφιμα που προκαλούν τις αλλεργίες έχουν αφαιρεθεί από τη διατροφή σας.

Η δύναμη της ξεκούρασης

Η “ξεκούραση” σημαίνει κάτι περισσότερο από ύπνο. Αφιερώστε μια μέρα την εβδομάδα όταν δεν έχετε καμία ευθύνη ή υποχρέωση. Έτσι απολαμβάνετε μια πλήρη ξεκούραση. Αυτό δίνει στο σώμα σας και στο μυαλό σας μια πολύ αναγκαία ανάπαυση – βοηθητική στην αντιμετώπιση του άγχους και της εξάντλησης. Είναι επίσης σημαντικό κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, εάν έχετε μια ιδιαίτερα δύσκολη μέρα, να μην επιβαρύνετε επιπλέον τον εαυτό σας.

Ενώ η τακτική άσκηση ενισχύει την ευεξία και συμβάλλει στη μείωση του στρες, άτομα με σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης χρειάζεται να ασκούνται σε ελεγχόμενη ένταση. Οι προπονήσεις υψηλής έντασης μπορούν να σας εξουθενώσουν για πολλές ημέρες.

Η θεραπεία της άσκησης

Η άσκηση έχει δείξει ότι βοηθάει τη διανοητική διαύγεια και τη κατάθλιψη σε ασθενείς με το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ευρωπαϊκό περιοδικό Clinical Investigation είχε προταθεί στα άτομα με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης να εκτελούν αερόβιες ασκήσεις, στη κλινική δυο φορές το μήνα, σε συνδυασμό με ασκήσεις στο σπίτι, για περίπου 5-15 λεπτά σε διάρκεια, 5 μέρες την εβδομάδα.

Ύπνος

Οι πάσχοντες από το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τον ύπνο τους. Πιο συγκεκριμένα, αϋπνίες, σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, νυχτερινούς μυϊκούς σπασμούς, και ζωντανά (μερικές φορές και τρομοκρατικά) όνειρα. Είναι σημαντικό να υπάρχει μια φυσιολογική ρουτίνα όσον αφορά τη κατάκλιση, η οποία περιλαμβάνει μια σωματική και ψυχική περίοδο χαλάρωσης. Ναι, αυτό σημαίνει αποφυγή από την τεχνολογία – όπως τα computer, τα tablets, τη τηλεόραση και τα smart phones – τουλάχιστον 90 λεπτά πριν κοιμηθείτε.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη στο περιοδικό Clinical Sleep Medicine, η χρήση των τεχνολογικών συσκευών μια ώρα πριν τον ύπνο έχει ως αποτέλεσμα έναν κακό ύπνο και γενικές διαταραχές του ύπνου.

Κάντε τη κρεβατοκάμαρα σας να μοιάζει με καταφύγιο χαλάρωσης και αποφυγής από το στρες της ημέρας. Η κρεβατοκάμαρα σας θα πρέπει να είναι δροσερή τα βράδια έτσι ώστε να σας βοηθάει στη διευκόλυνση του ύπνου, και τα φώτα δεν θα πρέπει να είναι πολύ έντονα. Τα αιθέρια έλαια είναι υπέροχα και σας βοηθάνε όταν δεν μπορείτε να κοιμηθείτε. Ρίξτε λίγες σταγόνες στους κροτάφους σας. Τα αιθέρια έλαια που βοηθούν στη χαλάρωση και στον ύπνο είναι ο ευκάλυπτος, η λεβάντα, η βαλεριάνα, το ρωμαϊκό χαμομήλι, η μαντζουράνα, το περγαμόντο, το φασκόμηλο, το γιασεμί.